COP26 is een evenement waar leiders uit allerlei landen samenkomen, met als doel het bestrijden van klimaatverandering. Ongeveer 30 jaar geleden werd deze conferentie voor het eerst gehouden. Vanuit de Verenigde Naties kwam toen het verzoek een klimaatverdrag te ondertekenen dat de uitstoot van broeikasgassen zou moeten beperken. De landen die dit klimaatverdrag hebben getekend, komen jaarlijks bijeen om de vorderingen en uitdagingen omtrent de klimaatcrisis te bespreken. Dit jaar zijn de wereldleiders van 31 oktober tot 12 november in Glasgow (VK) samen gekomen. In deze blog lees je alle afspraken die zijn gemaakt tijdens de COP26 conferentie.
Wat staat er in het COP26 klimaatakkoord?
Klimaatakkoord op de valreep aangepast
Of de klimaattop in Glasgow nog tot een akkoord voor de komende jaren zou komen, werd nog even spannend. Meer dan 24 uur na de officiële deadline is er uiteindelijk alsnog een akkoord bereikt. In de namiddag op zaterdag 14 november was er grotendeels overeenstemming over de opgestelde regels, maar India stemde niet in met een opgestelde passage. In deze passage werd opgeroepen om steenkool uit te faseren. Volgens India hebben rijke landen hun welvaart echter te danken aan steenkool. En daarom wil het land ook het recht om te profiteren van steenkool.
Na urenlange discussies is er op zaterdag 14 november rond 19 uur uiteindelijk een compromis gesloten: het uiteindelijke klimaatakkoord gaat niet langer meer om een ‘phase out’ van steenkool, maar een ‘phase down’ van steenkool. Het verschil? Bij ‘phase out’ gaat het over het volledig verbieden van steenkool en bij ‘phase down’ van steenkool gaat het om afbouwen.
De top bereikt doorbraken
In de uiteindelijke afspraken roepen de leiders landen op om sneller met inspanningen te komen om het klimaat te verbeteren. Het doel is om volgend jaar met scherpere klimaatbeloften te komen. Wat betekent dit precies? Op de eerstvolgende klimaattop in Egypte zullen de ‘grote uitstoot-landen’ nieuwe plannen moeten voorleggen wat betreft het economisch in lijn brengen met het Klimaatakkoord van Parijs.
Fossiele brandstoffen afbouwen
De termen ‘steenkool’ en ‘fossiele brandstoffen’ worden eindelijk, na meer dan 30 jaar klimaatconferenties, vernoemd in de onderhandelingstekst. Nederland heeft zich aangesloten bij landen die voor eind 2022 stoppen met investeren in buitenlandse fossiele energieprojecten. Het afbouwen van deze investeringen werd al eerder besproken, maar door de ondertekening is het proces in een stroomversnelling gekomen.
Stimuleren van groene technieken
Meer dan 40 landen zijn met elkaar tot een akkoord gekomen omtrent de ontwikkeling en beschikbaarheid van groene technologieën. De doelen van deze 40 landen zijn:
- Groene energie moet de goedkoopste en meest betrouwbare energiesoort worden;
- Elektrische voertuigen zijn de nieuwe norm en moeten daarom betaalbaar en toegankelijk zijn;
- Staal moet emissieloos of ‘near zero’ geproduceerd worden;
- Waterstof moet wereldwijd betaalbaar en beschikbaar worden;
- De meest aantrekkelijke optie voor boeren moet duurzame landbouw worden.
Groen transport in 2040
Met betrekking tot het onderwerp ‘groen transport’ zijn er meerdere afspraken tot stand gekomen. Nederland sprak samen met veel andere landen uit dat alle vrachtwagens die nieuw verkocht worden, in 2040 op schone energie moeten rijden. Dit wordt door de wereldleiders als grote stap gezien: vrachtverkeer heeft een groot aandeel in de uitstoot van broeikasgassen. In COP26 is deze afspraak regel ter sprake gekomen aangezien er momenteel genoeg technologische ontwikkelingen zijn die bij kunnen dragen aan de realisatie.
Met vrachtverkeer wordt naast rijvoertuigen ook scheepvaart bedoeld. Hiervoor is de Clydebank Declaration verklaring getekend als aanvulling op het werk van de Internationale Maritieme Organisatie. De landen die de verklaring ondertekenen, hebben hiermee hun ambitie verklaard om de groene scheepvaartcorridors te ondersteunen. Dit gebeurt door emissievrije scheepvaartroutes tussen twee havens te faciliteren.
Einde aan ontbossing binnen 10 jaar
Een belangrijke doorbraak gedurende de COP26 zijn de maatregelen die genomen worden om bossen en biodiversiteit te behouden. Meer dan honderd landen – waaronder bosrijke landen als Brazilië en Rusland – hebben een verklaring getekend waarin staat dat uiterlijk in 2030 een einde wordt gemaakt aan ontbossing. Vele miljarden worden vrijgemaakt om het herstel van bossen en duurzame landbouw te verwezenlijken.
Opwarming van de aarde
Met de klimaattop in Glasgow wilden de leiders de opwarming van de aarde onder de 2 graden houden. Volgens de Climate Action Tracker zit de opwarming van de aarde op 2,4 graad wanneer we op de huidige koers doorgaan. Voordat er COP26 afspraken waren, was de schatting dat er in 2030 nog 52,4 gigaton aan broeikasgassen worden uitgestoten. De klimaattop heeft met de ondertekende verklaringen ervoor gezorgd dat deze uitstoot wordt teruggebracht naar 42 gigaton. Om de opwarming onder de 1,5 graad te houden, moet de uitstoot in 2030 naar 26,6 gigaton dalen.
Hoe verder na COP26?
De beslissingen die tijdens de COP26 zijn genomen, zullen helpen bij de uitvoering van het klimaatakkoord van Parijs in 2016. Het afbouwen van de fossiele brandstoffen, het ontwikkelen van groene technologieën en het stimuleren van groen transport zijn maatregelen die zorgen voor een stap in de goede richting. Een kritische noot bij deze maatregelen is dat de landen deze nu zelf moeten vertalen in nationale regelgeving en beleid. Het uitwerken van de maatregelen is dus een grote uitdaging. In de volgende klimaatconferentie van de Verenigde Naties, de COP27, zal onder meer de financiering van het tegengaan van klimaatverandering centraal staan.
